Cynamon – tę przyprawę zna każdy. Zapach cynamonu jest niepowtarzalny. To jedna z najstarszych i najbardziej popularnych przypraw. Szczególnie często pojawia się przed świętami w formie pierników czy grzanego wina. Ta rozgrzewająca, pachnąca świętami przyprawa to nic innego jak… kawałek kory drzewa. Na rynku cynamon dostępny jest najczęściej w formie zmielonej lub małych lasek cynamonu.
Chociaż cynamon uznawany jest za przyprawę leczniczą o wielu bardzo cennych właściwościach dla zdrowia, co potwierdzą badania, to stosowany w nadmiarze może szkodzić zdrowiu. Nadmiar cynamonu może być toksyczny dla wątroby, ale o tym trochę póżniej.
Zacznijmy od właściwości cynamonu.
Cynamon – bomba antyoksydantów
To jedno z najbogatszych źródeł antyoksydantów jakie istnieje. Spośród 26 najbardziej popularnych ziół i przypraw cynamon znalazł się pod względem ilości antyoksydantów na drugim miejscu, zaraz po goździkach.
Nawet dzikie jagody pod kątem neutralizowania wolnych rodników pozostają daleko w tyle. Badanie przeprowadzone w 2017 r porównujące aktywność antyoksydacyjną ekstraktów z 4 przypraw (czarnego pieprzu, imbiru, kurkumy i cynamonu) uplasowało cynamon na pierwszym miejscu!
Dzięki m.in. tak dużej sile przeciwutleniającej cynamonowi przypisuje się wiele właściwości zdrowotnych, w tym właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwutleniające i wzmacniające odporność. Naukowcy zidentyfikowali ponad 7 rodzajów flawonoidów w cynamonie, które są bardzo skuteczne w zwalczaniu niebezpiecznych stanów zapalnych w całym organizmie.
Olejek cynamonowy skuteczny w walce z Candida
Cynamon to bogate źródło olejków eterycznych, zawierających substancje czynne (jak aldehyd cynamonowy, octan cynamonylu, alkohol cynamonowy). I to właśnie dzięki tym olejkom cynamon zawdzięcza właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze (szczególnie jeśli chodzi o grzybicę układu pokarmowego jak np. Candida).
Jedno z przeprowadzonych badań potwierdziło skuteczność olejku cynamonowego w przypadku grzybów Candida (Candida albicans, Candida tropicalis i Candida krusei). W badaniu wzięło udział 60 osób, u których stwierdzono obecność grzybów Candida. Podczas badania uczestnikom podawano kapsułkę zawierającą olejek cynamonowy i olejek paczula. Okazało się, że stosowana terapia miała silne działanie przeciwgrzybicze (współczynnik leczniczy wyniósł 72%, a współczynnik poprawy – 28%). Efekty działania na grzyby widoczne były już ciągu 48 – 72 godzin.
Do podobnych wniosków doszli również polscy naukowcy przeprowadzając badanie in vitro na szczepach grzybów drożdżopodobnych.
Na infekcje, wirusy, a nawet komary
Olejek cynamonowy stosowany jest w leczeniu przeziębień, zakażeń dróg oddechowych czy grypy, często w postaci inhalacji. Czy wiesz, że olejek cynamonowy jest składnikiem wielu ziołowych preparatów takich jak Amol, Argol czy Aromatol, a także maści rozgrzewających/przeciwbólowych jak popularna maść tygrysia.
Wykorzystywany jest również w stomatologii w przypadku takich dolegliwości jak próchnica zębów czy zapalenie dziąseł. Jako ciekawostkę dodam, że olejek cynamonowy posiada również działanie insektobójcze, a także odstraszające komary, co potwierdziło jedno z badań.
Dzięki zawartości olejków eterycznych cynamon delikatnie pobudza krążenie krwi. Jeśli często marzną Ci stopy i dłonie pamiętaj o cynamonie. To idealna przyprawa na chłodne dni.
Na świeży oddech
Tak jak już wspominałam olejki kryjące się w cynamonie mają działanie antybakteryjne. A więc stanowią również ochronę przed bakteriami zamieszkującymi w jamie ustnej, które mogą być powodem nieświeżego oddechu, próchnicy czy infekcji. Cynamon/olejek cynamonowy można wykorzystać np. jako dodatek do domowej roboty płynu do płukania jamy ustnej (na jeden ze stron znalazłam kilka ciekawych pomysłów na taki płyn, w tym jeden na bazie cynamonu i goździków).
Próbowałeś kiedyś gumy do żucia o smaku cynamonowym? Antybakteryjne i odświeżające oddech właściwości cynamonu docenili również producenci gum.
Cynamon zamiast cukru
Ze względu na swój naturalnie słodki smak, dodawanie cynamonu do potraw może pomóc zmniejszyć ilość cukru, którą zazwyczaj dodajesz do potraw. Cynamon ma też działanie przeciwcukrzycowe. Spowalnia uwalnianie cukru do krwiobiegu, co może pomóc w radzeniu sobie z zachciankami i przybieraniem na wadze.
Cynamon (szczególnie cynamon cejloński) to zdrowy dodatek do wielu potraw. Mimo, że nie zawiera cukru ani kalorii dodaje słodyczy. Możesz go dodać do koktajlu, kawy, herbaty, ciast, jogurtu, owsianki. Dzięki temu być może uda Ci się zmniejszyć ilość dodawanego do tych napojów/potraw przetworzonego cukru.
Ale… cynamon cynamonowi nierówny…
No właśnie…. Jeśli w Twojej szafce z przyprawami znajduje się torebka przypraw z etykietką „cynamon” to prawdopodobnie w środku znajduje się tańsza wersja cynamonu czyli tzw. cynamonowiec wonny (inaczej nazywany kasja – na zdjęciu poniżej kasja znajduje się po prawej stronie). To aromatyczna kora, podobna do „prawdziwego cynamonu”, jednak o innych właściwościach i innym miejscu pochodzenia. Kasja określana jest inaczej jako cynamon chiński, nic dziwnego bo krajem pochodzenia są głównie Chiny, Wietnam, Japonia, Korea i Indonezja (główni producenci cynamonu na świecie).
Za prawdziwy cynamon uznawany jest tzw. cynamon cejloński, który pochodzi głównie z Indii, Madagaskaru, Brazylii, Karaibów i Sri Lanki. Na zdjęciu poniżej znajduje się po lewej stronie przypominając z wyglądu cygaro (w przeciwieństwie do kasji posiada w środku wiele warstw).
Cynamon cejloński posiada jaśniejszy odcień brązu, ma delikatniejszy, trochę cytrusowy zapach i słodszy smak. Również struktura cynamonu cejlońskiego jest bardziej delikatna, a kryjące się wewnątrz warstwy cynamonu dosyć łatwo dają się łamać na kawałki.
Laski kasji są dużo grubsze, zdecydowanie bardziej twarde i trudne do zmielenia czy nawet przełamania na pół. Smak i zapach jest też bardziej ostry, a po mieleniu proszek ma ciemniejszy, rdzawy kolor.
Cynamon może być toksyczny! Na szczęście nie każdy
Oba rodzaje cynamonu różni nie tylko kraj pochodzenia, wygląd, smak i cena, ale przede wszystkim właściwości. Najważniejsza różnica tkwi w kumarynach.
Kumaryny to substancje naturalnie występujące w wielu roślinach. Spożywane w określonych ilościach działają dobroczynnie na organizm, ale ich nadmiar może być niebezpieczny dla zdrowia. Cynamon kasja to bardzo bogate źródło kumaryn. A ile dokładnie ich w sobie kryje? Kasja zawiera średnio 3000 mg kumaryny na kg (czyli ok 0,3%). Cynamon cejloński dla porównania zawiera jej śladowe ilości (ok. 8 mg na kg czyli 0,0008%).
Kumaryna w wysokich dawkach może być toksyczna dla wątroby. Zdaniem dr Michaela Gregera, autora książki „Jak nie umrzeć przedwcześnie. Co jeść, aby dłużej cieszyć się zdrowiem„ dawka uważana za niebezpieczną dla dorosłych to zaledwie 1 łyżeczka cynamonu dziennie. W przypadku małych dzieci nawet ¼ łyżeczki kilka razy w tygodniu może zbyt dużą dawką.
To oczywiście małe uogólnienie, ponieważ dopuszczalna dawka zależy od naszej wagi. Można to dokładnie wyliczyć. Naukowcy określili dopuszczalną dzienną dawkę kumaryn na poziomie 0,07 mg/kg masy ciała (jeśli ważysz 60 kg to dopuszczalna porcja kumaryn na jeden dzień to 4,2 mg co odpowiada mniej więcej 1.4 g cynamonu kasja – a to niecała łyżeczka od herbaty).
Warto pamiętać o tym, że cynamon dodawany jest do wielu produktów. Jest go pełno nie tylko w ciastkach (np. piernikach), ciastach, grzanym winie ale też np. w płatkach śniadaniowych czy w herbacie i w większości przypadków nie jest to cynamon cejloński. Jeśli chcesz mieć pewność, że nie przekraczasz dopuszczalnej dawki kumaryn postaw lepiej na „prawdziwy cynamon” czyli cynamon cejloński, który zawiera jedynie śladowe ilości kumaryn.
Czy cynamon naprawdę obniża poziom cukru?
Cynamon słynie z bardzo skutecznego działania polegającego na obniżeniu cukru we krwi. Zjadając cynamon w nocy przed badaniem krwi możesz oszukać nawet test cukrzycowy. Ale uwaga takie działanie ma tylko kasja.
Jedno z przeprowadzonych badań dowiodło, że bezpieczniejsza wersja cynamonu czyli cynamon cejloński nie wykazuje działania obniżającego poziom cukru. A więc jeśli chodzi o obniżanie poziom cukru we krwi cynamonowiec kasja może być skuteczny, ale spożywany w dużych ilościach mało bezpieczny (ze względu na dużą ilość kumaryn). Za to cynamon cejloński jest bezpieczniejszy, ale pod tym kątem nieskuteczny…
A co powiesz na piernikowy koktajl z cynamonem? Będzie idealny na śniadanie lub deser.
Piernikowy koktajl z cynamonem i płatkami owsianymi
Składniki:
- 1 i ½ szklanki mleka roślinnego (u mnie mleko domowej roboty z kaszy jaglanej i orzechów laskowych)
- ¼ szklanki płatków owsianych górskich (40g)
- 1 płaska łyżeczka cynamonu w proszku, oczywiście najlepiej cejlońskiego
- po ¼ łyżeczki mielonych goździków mielonych, gałki muszkatołowej i imbiru (możesz zastąpić dobrej jakości przyprawą do piernika np. Kotanyi)
- 1 łyżka siemienia lnianego, najlepiej świeżo zmielonego
- 2 świeże (lub suszone wcześniej namoczone) daktyle lub inny naturalny słodzik
- szczypta soli himalajskiej
Wszystkie składniki umieść w blenderze kielichowym i dokładnie zmiksuj. Spróbuj czy koktajl jest wystarczająco słodki i ewentualnie dodaj więcej słodyczy. Jeśli jest zbyt gęsty dodaj więcej mleka (ten koktajl gęstnieje w miarę upływu czasu, a to zasługa siemienia lnianego)
Szukasz więcej pomysłów na cynamon? Oto kilka moich propozycji:
Każda strona co innego pisze o cynamonie. Jedne polecają jak środek obniżający/redukujący poziom cukru we krwi. A drugie że ilość pro zdrowotna jest na co innego szkodliwa.
Tak to już jest i to z wieloma produktami. Przykładem może być kawa, która wg niektórych badań ma dobroczynne działanie a według innych wręcz przeciwnie. Najważniejsze to zachować umiar i zdrowy rozsądek ;) i wsłuchać się w swój organizm który sam często podpowiada nam co nam służy a co nie